Sistem odnošenja komunalnog otpada u opštini Čajetina danas obuhvata kompletnu teritoriju i sve mesne zajednice, uz razvijenu primarnu selekciju u urbanim sredinama, kontinuiranu edukaciju građana i ambiciozne planove za dalje unapređenje upravljanja otpadom. O izazovima održavanja čistoće u turističkom području, zimskom održavanju puteva, borbi protiv nelegalnih deponija i budućim projektima KJP „Zlatibor“ govori rukovodilac Službe za komunalne poslove Vera Blagojević.
Kako je organizovan sistem prikupljanja i odnošenja komunalnog otpada u opštini Čajetina?
Komunalni otpad sa teritorije opštine Čajetina sakuplja se u obimu od 100 odsto, što znači da je svih 21 mesna zajednica obuhvaćena organizovanim sistemom prikupljanja. Od toga je 19 seoskih, dok su dve gradske mesne zajednice – Zlatibor i Čajetina. U ove dve gradske mesne zajednice od 2022. godine uspostavljen je sistem primarne selekcije otpada. Otpad se razdvaja u plavoj i zelenoj posudi – plava je namenjena reciklabilnom, odnosno suvom otpadu, dok je zelena predviđena za mokri, odnosno mešani otpad.
Novina od ove godine jeste podela 500 kućnih kompostera domaćinstvima, koji služe za odlaganje biorazgradivog otpada biljnog porekla – ostataka hrane, voća i povrća, lišća, trave, ostataka cveća, kao i pepela biljnog porekla. Kada je reč o kolektivnom stanovanju, svaka stambena zajednica ima sopstvene posude za primarnu selekciju otpada, po istom principu kao i domaćinstva.
Kako građani prihvataju primarnu selekciju otpada?
Moram da naglasim da se otpad veoma dobro razvrstava u individualnim domaćinstvima, kao i u hotelsko-ugostiteljskim objektima. Najveći izazov imamo u stambenim zajednicama, pre svega zbog velikog broja apartmana za izdavanje i česte smene gostiju koji nisu stalno prisutni. Obaveza svake stambene zajednice, odnosno upravnika, jeste da na vidnom mestu istakne pravila primarne selekcije otpada, što je u većini slučajeva ispoštovano.
Kao preduzeće, dodatno sprovodimo kontrolu putem naših nadzornika koji obilaze različite ulice i proveravaju kako domaćinstva, tako i stambene zajednice. Na taj način nastojimo da unapredimo kvalitet i količinu primarno sakupljenog otpada. U seoskim mesnim zajednicama otpad se za sada sakuplja u mešanom stanju, ali planiramo da već od 2026. godine u većim selima uspostavimo reciklažna ostrva.
Da li su svi delovi opštine obuhvaćeni redovnim odvozom smeća, uključujući seoska i vikend naselja?
Da, otpad se organizovano sakuplja sa celokupne teritorije opštine. Razlika postoji samo u frekvenciji odvoza, koja zavisi od broja stanovnika i godišnjeg doba. U pojedinim vikend naseljima tokom zimskih meseci boravi mali broj ljudi, dok je u prolećnom i letnjem periodu prisustvo znatno veće, pa se i usluga tada češće organizuje. U svakom selu otpad se sakuplja najmanje jednom nedeljno.
Kako funkcioniše zimsko održavanje puteva i javnih površina?
KJP „Zlatibor“ ima organizovan sistem zimskog održavanja ulica i pešačkih staza na Zlatiboru i u Čajetini. Pokrivamo oko 300 kilometara lokalnih puteva. Prema planu zimskog održavanja postoje prioriteti prvog i drugog reda i tačno je definisano u kom vremenskom periodu se reaguje. U svakom slučaju, službe blagovremeno izlaze na teren i putevi se održavaju u skladu sa planom.
Da li na teritoriji opštine postoje nelegalne deponije?
U poslednjih nekoliko godina gotovo da nemamo problem sa nelegalnim deponijama. Tokom 2024. godine evidentirane su tri lokacije, od kojih se jedna ispod Čajetine povremeno ponavlja. Na toj lokaciji smo, u skladu sa zakonom, uveli video-nadzor i u saradnji sa policijom i komunalnom policijom pratićemo situaciju kako bismo identifikovali počinioce i procesuirali ih pred prekršajnim sudom.
Poseban izazov predstavljaju magistralni putevi ka moru i ka Bosni i Hercegovini, gde se otpad često baca iz vozila. Iako su na odmorištima ranije bili postavljeni kontejneri, morali smo da ih uklonimo zbog zloupotrebe, odnosno odlaganja građevinskog šuta. Danas su na pojedinim mestima manje kante, ali otpad van posuda nije dozvoljen.
Da li sprovodite edukaciju dece i mladih o zaštiti životne sredine?
Edukacija je jedan od naših prioriteta. U saradnji sa lokalnom samoupravom i obrazovnim ustanovama, kontinuirano radimo sa decom od najranijeg uzrasta do srednje škole. Imamo koleginicu zaduženu za organizaciju edukacija u svim školama i vrtićima, a do sada smo u svakom odeljenju bili najmanje dva puta godišnje sa temama primarne selekcije otpada.
Posebno smo radili na edukaciji o kompostiranju, uključujući praktičan rad u vrtićima, gde deca učestvuju u celom procesu – od odlaganja biootpada do korišćenja komposta u toplim lejama.
Kako se podstiče odgovorno ponašanje građana prema prirodi?
Od 1. januara 2026. godine primenjivaće se novi cenovnik komunalnih usluga, baziran na ceni po domaćinstvu. Domaćinstva koja koriste kućne kompostere na pravilan način, što će biti proveravano na terenu, imaće popust od 10 odsto na cenu usluge sakupljanja otpada.
Koji su planovi KJP „Zlatibor“ za naredni period?
Naš osnovni cilj je da u potpunosti zaokružimo sistem upravljanja komunalnim otpadom. Nastavljamo podelu kućnih kompostera, uz podršku Ministarstva za zaštitu životne sredine. Prioritet je i sanacija nesanitarne deponije Bregovi, kao i puštanje u rad reciklažnog dvorišta sa pretovarnom stanicom na Zlatiboru. U planu je i izgradnja centra za sekundarnu selekciju otpada, kako bi se što manje otpada završavalo na deponiji.
Šta biste poručili građanima?
Najvažnije je da svako u svom domaćinstvu pravilno razvrstava i odlaže otpad. Većina otpada može da se selektuje, a mešanog ostaje vrlo malo. Takođe, važno je ukazivati na nepravilnosti i zajednički raditi na tome da opština Čajetina ostane čista i uređena sredina.
OVAJ TEKST REALIZOVAN JE U OKVIRU PROJEKTA „Tamo gde se grad i priroda sreću – Zlatibor na raskršću razvoja“ KOJI SUFINANSIRA OPŠTINA ČAJETINA.
