– Cilj je da izložbu vidi što veći broj ljudi, a najviše dece, mlađe populacije i da nauče što više o slavnom naučniku, da vide šta je to on učinio za civilizaciju – rekla je Ivona Jevtić
U okviru obeležavanja Međunarodnog dana muzeja, u Narodnom muzeju Užice, u četvrtak, 18. maja, otvorena je izložba Muzeja Nikole Tesle u Beogradu pod nazivom „Nikola Tesla u svom i našem vremenu“ autora Branimira Jovanovića, Milice Kesler, Ivane Zorić i Ivane Nedeljković. Izložba će trajati do 16. juna.
Vizuali prikazani na panelima predstavljaju priču o životu i delu Nikole Tesle (1856-1943) jednog od najvećih naučnika, sa posebnim osvrtom na njegovo poreklo i porodicu. Njegovo delo koje se može podeliti na tri segmenta, indukcioni motori i polifazni sistem, struje visoke frekvencije, mašinstvo, prate radni modeli koji prikazuju neke od Teslinih najvažnijih pronalazaka kao što su indukcioni motor sa rotorom u obliku diska, „Kolumbovo jaje“, Teslin transformator i Teslina pumpa. Postavku dopunjuju i makete nekih od najvažnijih Teslinih projekata kao što su hidrocentrala na Nijagarinim vodopadima, laboratorija u Kolorado Springsu, čuveni toranj na Long Ajlendu, maketa aviona sa vertikalnim poletanjem i sletanjem koji se pojavljuju tek šezdesetih godina, a to je, prema rečima kustosa Muzeja Nikole Tesle, Vladimira Perića, bio poslednji Teslin patent, zatim replika broda na daljinsko upravljanje, kao i replika „Plavog portreta“, jedinog portreta Nikole Tesle. Posetioci mogu da pogledaju i autorski film o životu čuvenog naučnika, kao i 3D animaciju Teslinog centra za bežični prenos na Long Ajlendu, koja je rađena u saradnji sa Elektronskim fakultetom u Nišu.
Slavica Stefanović, direktorka Narodnog muzeja Užice, na početku obraćanja je u ime manifestacije Muzeji za deset – Muzeji Srbije kao i u ime užičkog Narodnog muzeja izrazila najdublje saučešće i tugu zbog tragičnih događaja, dva masovna ubistva u OŠ „Vladislav Ribnikar“ u Beogradu i dva sela kod Mladenovca i Smedereva koji su se dogodili u Srbiji u prvoj sedmici maja. Zbog toga su mnogi programi u okviru majskih muzejskih manifestacija otkazani ili odloženi. Međutim, prema rečima Slavice Stefanović, kultura može mnogo pomoći u ovim teškim danima da se povrati osećaj sigurnosti i slobode.
– Ova izložba rezultat je saradnje Muzeja Nikole Tesle i užičkog Narodnog muzeja, a posvećena je jednom od najznačajnijih srpskih i svetskih naučnika koji je išao ispred svog vremena, vizionaru koga su zvali i čovekom koji je izmislio 20. vek, koji je sva svoja otkrića darovao čovečanstvu – rekla je Stefanović i istakla da je za muzeologe značajno i to što je uviđajući univerzalni značaj Nikole Tesle i njegovog stvaralaštva, Unesko 2003. godine Teslinu arhivu, kao deo pokretnog dokumentarnog nasleđa čovečanstva, uvrstio u Registar „Pamćenje sveta“, što predstavlja najviši oblik zaštite nekog kulturnog dobra.
Ivona Jevtić, direktorka Muzeja Nikola Tesla koji čuva zaostavštinu slavnog naučnika o njegovom životu i pronalascima, između ostalog je rekla da je ovo manja postavka koja je prilagođena uslovima užičkog Muzeja.
– Svi ste već čuli za ime slavnog, najvećeg naučnika svih vremena, a srpskog porekla, što mi sa velikim ponosom ističemo svuda po svetu. Muzej Nikole Tesle je jedini muzej u svetu koji čuva njegovu ličnu zaostavštinu, a on je i memorijalni muzej jer se u njemu nalaze posmrtni ostaci Nikole Tesle – istakla je Ivona Jevtić i navela da Muzej Nikole Tesle sem standardnog rada, organizuje putujuće izložbe po svetu koje je do sada videlo nekoliko miliona ljudi, a od nedavno ih organizuje i po Srbiji. Posle Novog Sada, Prijepolja i Priboja, izložba je sada i u Užicu.
– Cilj svega je da izložbu vidi što veći broj ljudi, a najviše dece, mlađe populacije i da nauče što više o slavnom naučniku, da vide šta je to on učinio za civilizaciju. Sem što je bio naučnik i što nas je zadužio svojim pronalascima, bio je, pre svega, dobar čovek. Čitav svoj svet posvetio je istraživanju, imao je jasnu viziju da predanim, isključivim radom, posvećenošću, dolazimo do velikih rezultata i to je jedna lepa pouka za sve nas da budemo i dobre komšije i pristojni ljudi, da jedni drugima pomažemo. Nadam se da će ova izložba biti temelj za buduću saradnju sa užičkim Narodnim muzejom – rekla je Ivona Jevtić.
Izložbu je otvorila gradonačelnica Užica, dr Jelena Raković Radivojević, rekavši da bi trebalo češće podsećati javnost i izražavati zahvalnost za sve što je Nikola Tesla darivao čovečanstvu.
– Užice ima posebnu vezu sa velikim naučnikom preko hidrocentrale „Pod gradom“ koja je pre 123 godine, na Ilindan, osvetlila naš grad i svrstala ga u red malobrojnih gradova u to vreme koji su započeli proces elektrifikacije čime je postavljen kamen temeljac njegovog budućeg razvoja i prosperiteta. Tako se dogodilo da u Srbiji, u Užicu, na reci Đetinji, samo četiri godine posle izgradnje znamenite hidroelektrane na Nijagari, bude sagrađena prva srpska hidroelektrana po Teslinim principima – rekla je dr Jelena Raković Radivojević pozivajući Užičane, posebno mlade, da iskoriste priliku i posete izuzetno značajnu izložbu i tako se upoznaju sa likom i delom velikog naučnika, Nikole Tesle, „genija nauke, pesnika elektrotehnike, umetnika kolosalne intuicije“.
O izloženim eksponatima okupljenoj publici govorio je kustos Muzeja Nikole Tesle Vladimir Perić. Prema njegovim rečima Nikola Tesla je imao preko 300 patenata, a na izložbi je prikazano samo nekoliko najvažnijih.
Muzej Nikole Tesle u Beogradu otvoren je za javnost 20. oktobra 1955. godine i bio je prvi tehnički muzej u Jugoslaviji. Ovom prilikom predstavljena je stalna postavka na kojoj su posetioci mogli posmatrati verno izrađene modele po Teslinim nacrtima. Početnom godinom muzeološke delatnosti Muzeja Nikole Tesle smatra se 1957, jer je tek tada, urnom koja je doneta u muzej, bila upotpunjena stalna postavka. Inače, posle smrti Nikole Tesle, staranje o njegovoj imovini je prema sudskoj odluci američkih vlasti iz januara 1943. godine, pripalo Savi Kosanoviću, sinu Tesline najmlađe sestre Marice. Sava Kosanović srpski političar, publicista i diplomata u to vreme bio je član Vlade Kraljevine Jugoslavije u izbeglištvu i boravio je u Njujorku. Njegovim zalaganjem 1951. godine konačno su svi lični predmeti i spisi Nikole Tesle preneti u Beograd.
