Industrijska proizvodnja na području RPK Zlatiborskog upravnog okruga u 2023. godini veća je za 6,9 posto u odnosu na 2022. godinu. Rast u sektoru snabdevanja električnom energijom, gasom i parom ostvaren je od 36,1 posto, a u prerađivačkoj industriji dva procenta, dok je u rudarstvu zabeležen pad od 30,3 odsto. Spoljnotrgovinska robna razmena iznosila je 1.515 miliona evra. Suficit od ukupno 271 milion evra ostvarile su sve opštine Regiona.
U Regionalnoj privrednoj komori Zlatiborskog upravnog okruga, u četvrtak, 7. marta, održana je sednica Parlamenta privrednika na kojoj je, između ostalog, razmatran izveštaj o radu užičke Komore, kao i o privrednim kretanjima na njenom području tokom prošle i početkom ove godine.
Na teritoriji RPK Zlatiborskog upravnog okruga koja pokriva grad Užice i opštine Bajina Bašta, Požega, Ivanjica, Arilje, Priboj, Prijepolje, Nova Varoš, Kosjerić i Čajetina, u prošloj godini poslovalo je 3.287 privrednih društava i 15.080 preduzetnika. Industrijska proizvodnja na ovom području u 2023. godini veća je za 6,9 posto u odnosu na 2022. godinu (na području Republike Srbije ostvaren je rast od 2,6 procenata). Posmatrano po sektorima, ostvaren je rast u sektoru snabdevanja električnom energijom, gasom i parom 36,1 posto i u prerađivačkoj industriji dva procenta, dok je u rudarstvu zabeležen pad od 30,3 odsto.
Značajni rezultati zabeleženi su u oblasti turizma pa je tokom prošle godine teritoriju koju obuhvata RPK Zlatiborskog upravnog okruga posetilo ukupno 497.188 gostiju što je 11,88 odsto od ukupnog broja dolazaka u Republiku Srbiju, a koji su ostvarili 14 posto noćenja u poređenju sa ukupnim brojem noćenja evidentiranim u Republici Srbiji. Najveća posećenost u 2023. godini bila je na Zlatiboru.
Kako se navodi u izveštaju, spoljnotrgovinska robna razmena privrede RPK Zlatiborskog upravnog okruga u prošloj godini iznosila je 1.515 miliona evra, pri čemu je izvoz iznosio 893, a uvoz 622 miliona evra. Ostvareni suficit je 271 milion evra i ostvarile su ga sve opštine Regiona, a najveće učešće u spoljnotrgovinskoj robnoj razmeni ima opština Sevojno sa 37,5 odsto. Zabeleženo je smanjenje izvoza od 9,6 odsto, a uvoza od 7,5 procenata u odnosu na 2022. godinu. Pokrivenost uvoza izvozom iznosi 143,5 odsto.
Najveći suficit u robnoj razmeni ostvaren je sa Nemačkim, u vrednosti od 98,2 miliona evra, a najveći deficit u razmeni sa Bugarskom, 42 miliona evra.
Najznačajniji izvozni spoljnotrgovinski partner privrede RPK Zlatiborskog upravnog okruga je Nemačka sa udelom od 20 procenata. Najveći deo izvoza čini izvoz bakra (182,9 mil EUR – 20,5 odsto), aluminijuma ( 127 mil EUR – 14,2 procenata) i pripremljenog voća i proizvodi od voća ( 121,5 mil EUR – 13,6 procenata). Vodeća izvozna tržišta su, osim Nemačke i Sjedinjene Američke Države, Italija, Crna Gora, Bosna i Hercegovina, Francuska, Slovenija, Češka, Ujedinjeno Kraljevstvo, Hrvatska, a najveći izvoznici su Valjaonica bakra Sevojno, Impol Seval Valjaonica aluminijuma, Prvi partizan, Sirogojno Company, Koenig Metall – Ivanjica, Fluid Technology Systems – Priboj, Titan Cementara Kosjerić.
Vodeći uvozni proizvodi su otpaci od baznih metala, aluminijum, bakar, furnir i ostalo obrađeno drvo, valjani proizvodi, platirani, briketi, mrki ugalj, treset, proizvodi od prostih metala, cevi, šuplji profili, ostalo meso, kafa i zamena kafe. Najznačajniji uvozni spoljnotrgovinski partner privrede RPK Zlatiborskog upravnog okruga je Nemačka sa udelom od 12,8 procenata.
Globalna ekonomija u boljem stanju
U analizi privrednih kretanja RPK Užice navodi se da najnoviji izveštaj Svetske banke o globalnim ekonomskim izgledima pokazuje da kako se bliži sredina tekuće decenije, koja je na početku novog ekonomskog ciklusa označena kao decenija transformacije za svetsku privredu, s obzirom na to da je procenjeno da će predstavljati iskorak u ekonomskom razvoju, da će globalna ekonomija do kraja 2024. godine ostvariti negativan rekord, najsporiji rast BDP-a u poslednjih 30 godina. Ipak, posle završetka još jedne poslovne godine, globalna ekonomija je u boljem stanju nego što je bila pre godinu dana, zapravo, „rizik od globalne recesije se povukao, pre svega zbog snage američke ekonomije, dok je globalna inflacija, zahvaljujući agresivnoj monetarnoj politici, u velikoj meri stabilizovana. Međutim, rastuće geopolitičke tenzije mogle bi predstavljati nove kratkoročne opasnosti za svetsku ekonomiju, dok srednjoročni izgledi za mnoge ekonomije u razvoju nisu preterano optimistični, pre svega zbog usporavanja rasta u većini razvijenih ekonomija, spore globalne trgovine i destimulativnih finansijskih uslova“.
Prosečna zarada bez poreza i doprinosa u XII mesecu 2023. godine na području RPK Zlatiborskog upravnog okruga bila je za 18,3 odsto manja od republičkog proseka. U poređenju sa istim mesecom 2022. godine, prosečna neto zarada na području regionalne komore porasla je za 11,3 odsto. Najveća prosečna neto zarada bila je u opštini Užice 87.567 dinara, a najmanja u opštini Ivanjica 67.228 dinara.
Vodeći investitori na području RPK Zlatibortskog upravnog okruga su Valjaonica bakra, Impol Seval Valjaonica aluminijuma, Prvi partizan, Sirogojno Company, DOO za proizvodnju i trgovinu „Stanić“ – Arilje.
Dualno obrazovanje
Na inicijativu privrede, Privredna komora Srbije je još 2013. godine započela aktivnosti na uvođenju elemenata dualnog obrazovanja u obrazovni sistem Srbije, a u cilju dugoročnog rešavanja problema deficita kvalifikovane radne snage sa kojim se suočavaju različiti privredni sektori. Ovaj model stručnog obrazovanja podrazumeva da učenik uči u školi i u kompaniji. Inicijativa je rezultirala donošenjem Zakona o dualnom obrazovanju u novembru 2017, koji je u punoj primeni od 1. septembra 2019. godine. U Srbiji se ovaj model realizuje na srednjem nivou obrazovanja. Više od 400 učenika je do sada prošlo kroz dualni model obrazovanja. Prema Zakonu o dualnom obrazovanju PKS je obučila 57 instruktora sa područja ove komore koji su dobili licencu.
Dualno obrazovanje je na području PKS-RPK Užice najzastupljenije u sektorima metalske i mašinske, prehrambene, sektoru turizma i ugostiteljstva, građevinske industrije.
Na području RPK Zlatiborskog upravnog okruga 38 kompanija je uključeno u dualni model obrazovanja i to iz oblasti: mašinstvo i obrada metala (bravar zavarivač,operater mašinske obrade rezanjem, tehničar mehatronike, tehničar za kompjutersko upravljanje CNC mašina), oblasti tekstilstvo i kožarstvo (modni krojač), građevina (rukovalac građevinskom mehanizacijom), elektrotehnika (električar i elektromonter mreža i postrojenja), trgovina ugostiteljstvo i turizam (kuvar,konobar, kulinarski tehničar), poljoprivreda, proizvodnja i prerada hrane(prehrambeni tehničar)
Dualno obrazovanje je najzastupljenije u opštinama Požega, Arilje, Užice, Čajetina i Prijepolje. Kompanije „Inmold plus“, „Perfom“ , „Belom“, „Carmeuse Jelen Do“ i „ATM“ su kompanije koje već dugi niz godina u saradnji sa Tehničkom školom Požega uspešno realizuju dualno obrazovanje. Tehnička škola Užice i Tehnička škola „Radoje Ljubičić“ prate potrebe privrede grada Užica uz podršku kompanija: „Elektrotermija“, „MTK metalkomerc“, „Feroplast“, „Turbo servis“, „Largo“, JP „Duboko“ i JKP „Niskogradnja“. Tokom prethodne godine primetno je veće interesovanje hotelijera sa Zlatibora za uključivanje u dualno obrazovanje i saradnju sa Turističko-ugostiteljskom školom u Čajetini.
