Na području Zlatiborskog okruga, već nekoliko zadnjih godina periodima kišnog vremena dolazi do pojave bakteriozne plamenjače maline. U ovoj godini posle pojave grada stvorili su se uslovi prodor ovog patogena biljno tkivo. Dug kišni period stvorio je uslove za širenje bolesti. Simptomi su veoma uočljivi i brzo se šire tako da zabrinuti proizvođači često obraćaju za pomoć. Bakterija Pseudomonas syringe je parazit velikog broja drvenastih i zeljastih biljaka i opšte prisutna u životnoj sredini.
Karakterističani simptomi bolesti ispoljavaju se najčešće vršnim delovima izdanka i manifestuje se gubitkom turgora, biljka izgleda kao da je polivena vrelom vodom. Ove godine simptomi se javljaju na delovima koji su zahvaćeni gradom ili na parcelama sa slabijim provetravanjem. Kišni period i niže temperature stvorili su uslove za razvoj i širenje ovog oboljenja. Bakterija prezimljava u pupoljcima i kao epifit na izdancima. Infekcija se ostvaruje preko hidatoda duž oboda liske ili preko stoma ili povreda.
Simptomi se ispoljavaju u vidu uljastih, kasnije mrkih pega koje se prvo javljaju duž oboda liske, a zatim se šire duž lisnih nerava zahvatajući veći deo lisne površine. Obolelo tkivo je vlažnog izgleda,a kasnije postaje suvo. Pojava bakterijskog eksudata na naličju lista je karakterističan znak bolesti.
Zaražene rodne grančice crne i suše se. Za nastanak infekcije su pogodne vremenske prilike sa visokom vlažnošću i nižim temperaturama tako da se ovo oboljenje najčešće i javlja u kasno proleće ili ređe u jesenjem periodu. Za zaštitu maline od bakterijskih oboljenja bitan je integralni pristup koji obuhvata optimalnu upotrebu agrotehnike, kao i fitosanitarnih i hemijskih mera. Adekvatan sistem uzgoja utiče na provetrenost, tj.smanjenje prevelike vlažnosti koja odgovara fitopatogenim bakterijama.
Optimalne formulacije i količine đubriva određuju bujnost biljke i otpornost. Pored korišćenja zdravog sadnog materijala, treba imati u vidu da se inokulum nalazi i na drugim biljkama u okruženju, tako da je neophodno obratiti pažnju na uništavanje korovskih biljaka u zasadu i oko njega. Povećanje osetljivosti prema patogenu utiče prevelika bujnost usled primene većih količina azotnih đubriva. Hemijska zaštita se svodi na korišćenje preparata na bazi bakra u neorganskom i organskom obliku u zavisnosti u kojoj fazi razvoja je biljka.
Dobra vest je da stabilizacijom vremenskih prilika tj.smanjenjem vlažnosti i povećanjem temperature infekcija staje i biljka se oporavlja ukoliko nije previše oštećena.
Zorica Lazić, dipl.inž. zaštite bilja
