Istorijski arhiv Užice i Arhiv Vojvodine prošle sedmice su organizovali tribinu „Nacionalna ideja Srba Vojvodine i prisajedinjenje Kraljevini Srbiji 1918. godine” i promociju knjige „Od prisajedinjenja do prekrajanja: Vojvodina u Kraljevini SHS/Jugoslaviji 1918-1941”. Autor ove naučne monografije, koju je publikovao Arhiv Vojvodine, je istoričar dr Saša S. Marković, redovni profesor Pedagoškog fakulteta u Somboru
Profesor Marković je na promociji u užičkom Istorijskom arhivu, izložio najvažnije istorijske događaje i fenomene koji su prethodnih vekova obeležili život srpskog naroda na prostoru današnje Vojvodine. Srbi nisu samo vodili borbu za odbranu granice Habzburške monarhije, već su u mirnodopskim uslovima vodili i drugu, važniju borbu – borbu za odbranu mukom stečenih prvilegija i srpski nacionalni, kulturni i verski identitet. U tim pregnućima bili su predvođeni crkvenom i svetovnom elitom, koja je ne samo uspela da se odbrani od procesa germanizacije, mađarizacije i unijaćenja, već i da postane rasadnik kulturno-obrazovnih ideja Srba. Doba zaoštravanja odnosa između Kraljevine Srbije i Austrougarske od 1903-1914. kao i Prvi svetski rat posebno je teško pao Srbima prečanima, rastrzanim između lojalnosti državi u kojoj su rođeni i ljubavi prema svom narodu i matici iz koje su potekli. Rodoljubiva osećanja bila su ipak jača, pa je Velika narodna skupština Banata, Bačke i Baranje, održana 25. novembra 1918. godine u Novom Sadu, proglasila prisajedinje Kraljevini Srbiji. U novoj državi – Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca/Jugoslaviji, Srbi su omogućili drugim narodima da imaju ista prava kao i oni, čime se bitno razlikuju od prethodnih vlasti.
Profesor je istakao da je srpska intelektualna elita u Vojvodini još početkom 20. veka shvatila da nacija nema budućnost bez nataliteta i obrazovanja, što je pouka koji bi i danas trebalo imati na umu.
